Ken je dat: je komt na een lange werkdag thuis en ploft uitgeteld neer op de bank. Je slaakt een diepe zucht. Wat een week! Je voelt de spanning in je lijf maar het lukt je niet om de spanning te reguleren. Op een doordeweekse avond niet. Maar ook niet als het weekend voor de deur staat. Je hoofd raast door en het lukt je niet om te ontspannen. Nog zoveel te doen en nog zoveel om over na te denken. Moeite hebben te ontspannen is iets wat voor veel mensen lastig is. Zeker in de hedendaagse tijd waarin de verwachtingen (meestal) hoog liggen. Ben je hooggevoelig dan is het een extra uitdaging omdat overprikkeling op de loer ligt.
Hoe merk je dat ontspannen niet lukt?
Je merkt dat ontspannen moeilijk is wanneer:
- je het gevoel hebt dat je altijd aan staat
- je continue blijft piekeren en denken
- je gefrustreerd of geïrriteerd bent of een kort lontje hebt
- je spanning in je lijf voelt
- je een opgejaagd gevoel ervaart in je lijf
- je erg moe bent
- je slecht slaapt
Luisteren naar je lichaam
Een avondje niet ontspannen is niet erg. Het wordt vervelender wanneer dit elke avond of bijna elke avond het geval is. Luister naar je lichaam. Het geeft je informatie. Heeft het moeite met ontspanning dan is dit is een signaal dat er iets moet veranderen in je leven.
Waarom heb je moeite met ontspannen?
Er is niet 1-2-3 een oorzaak aan te wijzen wanneer je moeite hebt met ontspannen. Vaak spelen er dingen op één of meerdere levensgebieden die maken dat de balans weg is. Het kan zijn dat je:
- jouw werk niet leuk vindt en hierover piekert
- overprikkeld bent door alle dingen die je tegenkomt op een dag
- bang bent om je baan te verliezen
- stress ervaart door gebeurtenissen zoals de corona crisis
- jouw werk niet los kunt laten waardoor je het meeneemt naar huis
- een enorme perfectionist bent waardoor het nooit goed genoeg is
- je niet voldoende uitgedaagd wordt op je werk (of tegenovergestelde: het werk te veel is)
- gepest wordt op de werkvloer
- spanning ervaart in de relatie met je partner waardoor het niet soepel loopt wanneer je thuis bent
- problemen of vraagstukken hebt met betrekking tot de kinderen
- te weinig tijd pakt voor jezelf om na te denken over wat jij belangrijk vindt.
Reflecteren: waarom ontspan je niet?
Vind je het moeilijk om te ontspannen, dan helpt het om te kijken naar hoe dit komt. Pak pen en papier. En neem de tijd om te reflecteren. Is dit altijd het geval geweest en zie je dit als deel van jouw karakter of is dit er in de loop van de tijd ingeslopen? Is het gebrek aan ontspanning een probleem waar je sinds kort mee worstelt of speelt dit al langer? Welke dingen in jouw leven zijn in disbalans en hoe kun je dit oplossen?
Gedachten volgen
Om erachter te komen waarom jij niet kunt ontspannen is het aan te raden om je gedachten in kaart te brengen. Ben je in gedachten vaak bezig met problemen, uitdagingen en to do-lijstjes? Dwalen ze vaak af naar onopgeloste kwesties, naar conflicten met andere mensen of naar hun meningen? Hoe zouden jouw dagen eruitzien wanneer dat niet het geval zou zijn, welke gedachten heb je dan? Soms kan het gebrek aan nieuwe, plezierige, creatieve of uitdagende ideeën verklaren waarom de geest zich blijft voeden met herhalende stressgedachten: het is vergeten dat het ook anders kan! Maar hoe?
Enkele tips voor het (her)leren van ontspannen
Een aantal tips die je helpen om beter te ontspannen
Schrijven
Houd een klein dagboekje of schriftje bij waarin je stressvolle gedachten, klusjes of problemen opschrijft. Zo reserveer je een plekje voor deze gedachten. Voordeel is dat je er niet constant mee rond loopt. Je maakt ruimte in je hoofd voor andere dingen.
Reflecteren
Reflecteer aan het einde van de dag. Doe dit minstens een uur voor het slapengaan. Neem de tijd en geef jezelf de ruimte om je zorgen van dichterbij te bekijken. Wat ging goed, wat ging niet goed, waar moet je actie ondernemen? Zorg ervoor dat je hoofd licht en leeg voelt voordat je in slaap valt.
Kijk naar je slaapritueel
Hoe beter je slaapt, hoe beter je ontspant. Hoe beter je ontspanning, hoe beter je slaap. Je ziet, dit werkt twee kanten op. Een slaapritueel helpt om je slaap te verbeteren. Het is aan te raden om een uur voordat je naar bed gaat, niet meer op je telefoon te scrollen of naar het televisiescherm te staren. Hoewel scrollen of zappen ontspanning lijken te geven is dit niet het geval! Je hoofd is, wanneer je TV kijkt, ook continue bezig met het verwerken van prikkels, gevoelens en stimulatie. Dat wil je nu net niet.
Kalmerende muziek
Luister naar kalmerende muziek of natuurgeluiden. Niet iedereen houdt van yoga- of meditatiemuziek: dat hoeft gelukkig ook niet! Luister naar het soort muziek dat de snelheid van jouw ademhaling doet afnemen. In een kalme ademhaling ligt namelijk de sleutel tot ontspanning.