Ben je vaak onzeker op je werk? Ben je bang om fouten te maken? Heb je een goede opleiding gevolgd, krijg je regelmatig complimenten, maar ben je toch nog bang om door de mand te vallen? Dan is de kans groot dat je last hebt van imposter syndroom.

Wat is imposter syndroom precies? Hoe ontstaat het en wat zijn de gevolgen op de werkvloer? In dit blog vertel ik je er meer over.

Wat is imposter syndroom?

Het imposter syndroom wordt ook wel oplichterssyndroom genoemd. Het komt vooral voor bij mensen die voortdurend hun eigen prestaties onderschatten en de lat heel erg hoog leggen voor zichzelf. Voor mensen met imposter syndroom is het nooit goed genoeg. Ze hebben vaak een mooi diploma met een veelbelovende baan en krijgen vaak complimenten van collega’s en leidinggevenden. Dit weerhoudt ze er echter niet van om aan hun eigen kwaliteiten te twijfelen en ze hebben daarnaast constant de angst om ‘ontmaskerd’ te worden.

Hoe ontstaat het imposter syndroom?

Net zoals het geval is met bijna alle denkwijzen of stoornissen die destructief voor ons zijn, gaat er vaak trauma vooraf aan het imposter syndroom. Dit trauma ontstaat in de meeste gevallen in de jeugd. Mensen die lijden aan het imposter syndroom zijn in hun jeugd vaak heel erg bekritiseerd of juist geprezen.

Wanneer een kind overmatig geprezen wordt, krijgt hij/zij het idee dat het onterecht is, want iemand kan nooit álles goed doen. Het kind zal vervolgens het idee krijgen dat de lof die hij/zij krijgt te veel of onterecht is. Dit resulteert in dat ze zich een bedrieger voelen; het maakt namelijk niet uit wat ze doen, ze worden toch wel geprezen.

Wat zijn de gevolgen van het imposter syndroom op je werk?

Hoe herken je het imposter syndroom?

Herken je één van onderstaande punten, dan is de kans groot dat je lijdt aan imposter syndroom:

  • Je bent een harde werker en heel perfectionistisch, je gaat altijd voor de 110%;
  • Je bent in de meeste gevallen niet trots op je werk, het kan altijd beter;
  • Je bent bang dat anderen zullen ontdekken dat je niet competent genoeg bent voor je werk en dat je binnenkort door de mand zal vallen;
  • Je piekert vaak;
  • Je bent overbeschermend of prestatiegericht opgevoed.

Hoe uit het imposter syndroom zich op je werk?

Het imposter syndroom leidt tot grote onzekerheid over je eigen kunnen. Om te voorkomen dat je door de mand valt, ontwikkelen je beschermingsmechanismen. Op de korte termijn hebben deze beschermingsmechanismen misschien een positief effect, maar op de lange termijn wordt het imposter syndroom alleen maar erger, wat kan zorgen voor grote consequenties.

Je werkt te hard

Het imposter syndroom kan je motiveren om jezelf uit te dagen en harder te werken. Hoewel dit gezien kan worden als een positief effect is het tegelijkertijd een valkuil. Op de lange termijn kan het leiden tot stressklachten en eventueel een burn-out. Om ontmaskering te voorkomen en om jezelf te bewijzen word je perfectionistisch en ga je steeds harder werken. Een vergissing betekent dat je jouw werk niet aankunt, dus je doet er alles aan om geen fouten te maken.

Hoewel jouw harde werken met een positief resultaat wordt beloond, schrijf je het succes niet toe aan je eigen kunnen. Het positieve resultaat van jouw harde werken komt volgens jou door externe factoren, zoals bijvoorbeeld de hulp van anderen of puur geluk.

Je vermijdt uitdagingen

Naast hard werken is ‘vluchten’ of uitdagingen uit de weg gaan ook een beschermingsmechanisme om met imposter syndroom om te gaan. Om de kans te verkleinen dat je door de mand valt, leg je de lat juist heel laag voor jezelf.

Het vermijden van uitdagingen heeft tot gevolg dat je geen successen meer behaalt. Je bent niet in staat om te laten zien waar je goed in bent en je wordt er alleen maar onzekerder door. Zo hou je het imposter syndroom in stand. Op de lange termijn kan te weinig uitdaging in je werk ervoor zorgen dat je in een bore-out terechtkomt.