“Waarom voel ik me hier zo rot over?” Heb je dat wel eens gedacht? Misschien omdat je iets oneerlijks hebt gezien of meegemaakt, en het simpelweg niet kunt loslaten. Een sterk rechtvaardigheidsgevoel is een prachtige eigenschap: het laat zien dat je geeft om anderen en dat je opkomt voor wat juist is.

Maar het kan ook ingewikkeld zijn, zeker in een wereld die niet rechtvaardig is. Ben je niet te gevoelig? Zie je dingen die anderen gewoon laten gaan?

In dit blog bespreken we hoe je hiermee om kunt gaan en vooral ook hoe je deze eigenschap inzet als kracht!

Wat is een sterk rechtvaardigheidsgevoel?

Een sterk rechtvaardigheidsgevoel betekent dat je gevoelig bent voor onrecht en dat je het bijna fysiek voelt wanneer iets niet eerlijk gaat. Het kan gaan om kleine dingen, zoals iemand die voordringt in een rij, of grote maatschappelijke kwesties zoals ongelijkheid of discriminatie.

Als je een sterk rechtvaardigheidsgevoel hebt, kun je het moeilijk loslaten als je ziet dat iets oneerlijk verloopt. Vaak voel je de drang om meteen in te grijpen, zelfs als dat niet altijd praktisch is of gevolgen voor jezelf kan hebben.

Kenmerken van een sterk rechtvaardigheidsgevoel

• Gevoeligheid voor onrecht: Onrecht raakt je diep. Je hebt het gevoel dat je iets móet doen als je ziet dat iemand oneerlijk behandeld wordt.
• Drang om in te grijpen: Je vindt het lastig om niets te zeggen of niets te doen, zelfs in situaties waarin anderen besluiten om zich stil te houden.
• Moeite met loslaten: Je blijft piekeren over een situatie, zelfs als die al voorbij is of buiten jouw controle ligt.

Rechtvaardigheidsgevoel en HSP

Als hooggevoelig persoon neem je meer prikkels op dan anderen. Je ziet, voelt en hoort meer. Dit geldt ook voor onrecht. Waar anderen misschien een schouderophalend ‘zo gaat dat nou eenmaal’ hebben, voel jij de pijn en frustratie van de situatie intens.

Je hersenen verwerken alle informatie dieper. Hierdoor voel je niet alleen je eigen emoties sterker, maar pik je ook de emoties van anderen beter op. Als je bijvoorbeeld ziet dat iemand oneerlijk behandeld wordt, voel je dit alsof het jezelf overkomt.

Voorbeeld uit het dagelijks leven:

Stel, je zit in een teamvergadering op je werk. Een collega heeft een geweldig idee ingebracht, maar tijdens de presentatie strijkt een andere collega de eer. De leidinggevende lijkt het niet door te hebben.

Terwijl de rest van het team stil blijft, voel jij dat je iets moet zeggen. Je hart begint sneller te kloppen en je weet dat het misschien niet slim is om de leidinggevende tegen te spreken, maar toch besluit je om voor je collega op te komen.

Het verschil met een niet HSP’er?

Hoogsensitieve mensen (HSP) reageren vaak veel sterker op situaties waarin onrecht plaatsvindt. Dit heeft te maken met hun empathie en gevoeligheid voor emoties en signalen.

• HSP-reacties:
  • Ze voelen het onrecht intens, alsof het hen persoonlijk raakt.
  • Ze zijn vaak snel emotioneel, bijvoorbeeld boos of verdrietig.
  • Ze willen direct ingrijpen, omdat ze het moeilijk vinden om onrecht te negeren.

Stel, je ziet dat iemand wordt uitgesloten in een groep. Als HSP kun je het gevoel krijgen dat je móet helpen, zelfs als je niet precies weet hoe.

• Niet-HSP-reacties:
  • Zij kunnen onrecht ook herkennen, maar vaak meer rationeel en minder emotioneel.
  • Ze wegen eerder af of het de moeite waard is om in te grijpen.
  • Ze kunnen makkelijker afstand nemen als ze niets kunnen veranderen.

Een niet-HSP kan denken: “Dit is vervelend, maar het is niet mijn verantwoordelijkheid om het op te lossen.”

Waarom is dit zo belangrijk voor jou?

Mensen met een sterk rechtvaardigheidsgevoel willen de wereld eerlijker maken. Je voelt een verantwoordelijkheid om te zorgen dat anderen op een eerlijke manier worden behandeld. Maar deze sterke innerlijke drang kan soms ook zwaar wegen, vooral als je het gevoel hebt dat je het alleen moet doen.

Het is goed om te beseffen dat je rechtvaardigheidsgevoel een prachtige eigenschap is: het laat zien dat je geeft om anderen en dat je de moed hebt om je stem te laten horen. Maar het kan ook lastig zijn als je dit gevoel niet in balans weet te houden.

De gevolgen van doorslaan in je rechtvaardigheidsgevoel

Een sterk rechtvaardigheidsgevoel kan een mooie eigenschap zijn, maar het kan ook tegen je werken. Als je er te ver in gaat, kun je er in doorslaan. Er is veel onrecht in de wereld en je kunt niet de hele wereld dragen!

Psychologische gevolgen

Als je je steeds druk maakt over wat eerlijk of oneerlijk is, kan dit voor veel stress zorgen. Het gevoel dat je altijd moet opkomen voor rechtvaardigheid kan je erg vermoeien. Je kunt het volgende ervaren:

• Veel stress: Je voelt je constant gespannen, omdat je onrecht overal om je heen ziet.
• Angst en piekeren: Je blijft maar nadenken over hoe je een situatie beter had kunnen aanpakken.
• Burn-out: Als je altijd blijft vechten tegen onrecht, kun je helemaal uitgeput raken.

Voorbeeld: Je probeert op je werk te zorgen dat een collega eerlijk behandeld wordt. Zelfs als je merkt dat het probleem niet opgelost kan worden, blijf je piekeren en stressen over wat je anders had kunnen doen. Dit kost veel energie.

Gevolgen voor je relaties

Je drang om altijd in te grijpen bij onrecht kan ook problemen geven in je relaties met anderen. Niet iedereen ziet dingen zoals jij dat doet, en soms vinden anderen jouw reactie overdreven. Dit kan leiden tot:

• Ruzies met familie of vrienden: Bijvoorbeeld als jullie niet hetzelfde idee hebben over wat eerlijk is.
• Problemen met collega’s: Als je te fel reageert, kunnen collega’s zich ongemakkelijk voelen of je zelfs vermijden.
• Afstand in persoonlijke relaties: Je partner of vrienden kunnen het gevoel krijgen dat je meer bezig bent met onrecht in de wereld dan met hen.

Reageer ik soms niet te gevoelig?

Het kan soms voelen alsof je overdrijft of dingen te persoonlijk opvat, maar er schuilt een grote kracht een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Je ziet en voelt vaak dingen die anderen niet opmerken. Je bent je bewust van emoties, details en situaties die verkeerd aanvoelen, en dat maakt jou waardevol voor anderen.

Hoe functioneer je in een onrechtvaardige wereld?

Het is een vraag die veel hooggevoelige mensen zichzelf stellen: hoe functioneer je in een wereld die vaak oneerlijk en onrechtvaardig lijkt? Het antwoord ligt niet in het negeren van je gevoelens of het ‘harder’ worden. Het gaat juist om het leren omgaan met je sensitiviteit op een manier die werkt voor jou.

Je kunt wel degelijk functioneren in deze wereld, maar je hebt een andere aanpak nodig. Het gaat niet om het uitschakelen van je gevoel voor rechtvaardigheid, maar om het vinden van een gezonde manier om ermee om te gaan. Dit betekent dat je bewust tijd neemt om je ervaringen te verwerken en je grenzen te bewaken.

Energieniveau bewaken

Je energieniveau bewaken is essentieel. Plan regelmatig pauzes. Zorg voor momenten waarop je kunt opladen. Dit is geen luxe, maar een noodzaak om goed te kunnen blijven functioneren.

Grenzen aangeven

Leer om ‘nee’ te zeggen tegen situaties die te veel van je vragen. Je hoeft niet elk onrecht in de wereld op te lossen. Kies bewust waar je je energie in steekt. Dit betekent niet dat je onverschillig wordt – het betekent dat je je inzet op een manier die duurzaam is voor jou.

Sterke eigenschap in je werk

Je gevoeligheid voor onrecht kan juist een sterke eigenschap zijn in je werk. Je ziet dingen die anderen missen. Je voelt aan wanneer er iets niet klopt. Deze eigenschappen maken je waardevol in veel beroepen. Het gaat erom dat je leert hoe je deze kwaliteiten kunt inzetten zonder uitgeput te raken.

Conclusie

Je rechtvaardigheidsgevoel is een prachtige eigenschap. Het is normaal dat jij je soms overweldigd voelt door al het onrecht in de wereld. Onthoud dat je niet alles hoeft op te lossen. Focus op wat je kunt veranderen en wees tactvol in hoe je je rechtvaardigheidsgevoel inzet.