Heb jij last van overprikkeling na een burn-out? Je krijgt meer prikkels binnen dan jouw brein kan verwerken. Iedereen kan op een gegeven moment overprikkeld raken, maar het komt met name voor bij autisme, adhd, mensen die hoogsensitief zijn of te maken hebben gehad met een burn-out. Heb je het gevoel dat je beperkt wordt door overprikkeling?
Lees dan snel verder. In dit blog gaan we dieper in op wat overprikkeling precies is, wat de gevolgen zijn van overprikkeling en wat je kunt doen als je snel overprikkeld raakt na een burn-out.
Wat is overprikkeling?
Via je zintuigen krijg je stukjes informatie binnen, dit worden prikkels genoemd. Deze prikkels worden normaal gesproken verwerkt via je brein, maar als dit niet meer lukt, dan raak je overprikkeld. Als je een burn-out hebt of overspannen bent, dan ben je gevoeliger voor prikkels. Twee uurtjes werken kan al teveel voor je zijn; je kunt bijna niets meer hebben.
Sommige mensen begeven zich zonder problemen in drukke omgevingen. Dit betekent echter niet dat dit voor iedereen geldt. Vooral mensen die te maken hebben (gehad) met een burn-out hebben moeite om zich in grote groepen te begeven. De prikkels worden dan al snel teveel. Helaas is overprikkeling niet zichtbaar aan de buitenkant, waardoor er vaak onbegrip ontstaat.
Welke soorten overprikkeling zijn er?
Er zijn drie soorten overprikkeling; zintuiglijke overprikkeling, cognitieve overprikkeling en emotionele overprikkeling. Als de informatie die via de zintuigen binnenkomt niet goed verwerkt wordt, dan spreken we van zintuiglijke overprikkeling.
Cognitieve overprikkeling speelt op het gebied van denken en leren. Je brein heeft moeite met het verwerken van alle informatie die binnenkomt. Het kan hierdoor bijvoorbeeld erg vermoeiend zijn om naar iemand te luisteren. Als je last hebt van emotionele overprikkeling dan heb je moeite met het reguleren van je emoties. Je wordt sneller emotioneel en emoties kunnen harder binnenkomen.
Overprikkeling na burn-out
Veel hoogsensitieve mensen zijn bang om na een burn-out weer overprikkeld te raken. Hierdoor remmen ze zichzelf af of durven ze geen nieuwe stappen te ondernemen. Helaas voelen ze zich niet beter door het niets doen, sterker nog, het zorgt er zelfs voor dat je onderprikkeld raakt. Dit kan net zoveel stress geven als overprikkeling en leidt tot symptomen als vermoeidheid, prikkelbaarheid en een kort lontje.
Op een onbewust niveau associeer je jouw overprikkeling met de burn-out die je in het verleden had. Dit zorgt ervoor dat je angstig wordt voor overprikkeling. Toch ben je niet van de ene op de andere dag in een burn-out belandt; hier ging een hele lange periode van chronische overprikkeling aan vooraf. Een kortdurende overprikkeling is niets om bang voor te zijn, het zal er niet voor zorgen dat je weer in een burn-out belandt. Overprikkeling is als een vermoeidheid; je brein moet herstellen van alle indrukken, emoties en informatie.
Om over je angst voor overprikkeling heen te komen kun je je brein een beetje trainen. Zorg voor voldoende rust en luister goed naar je lichaam, ga niet over je eigen grenzen heen.
Hoe merk je dat je overprikkeld bent?
Er zijn verschillende symptomen waar je aan kunt herkennen dat je overprikkeld bent. Deze symptomen kunnen zowel op werkgebied als in je privéleven voorkomen:
- Vermoeidheid;
- Lusteloosheid;
- Stressverschijnselen (een ‘vol’ hoofd hebben bijvoorbeeld);
- Stemmingswisselingen;
- Een aanhoudend verdrietig gevoel of huilbuien;
- Onzekerheid;
- Snel ongeduldig zijn;
- Televisie of radio niet verdragen;
- Gevoeligheid voor alcohol;
- Slechte concentratie;
- Hoofdpijn, nekklachten, spierpijn.
Wat zijn de gevolgen van overprikkeling?
Als je een lange tijd last hebt gehad van overprikkeling dan kan dit vervelende gevolgen hebben. Je kunt last krijgen van een verhoogde hartslag, hoofdpijn, evenwichtsproblemen en een onrustig gevoel. Het komt ook voor dat je je moeilijker kunt concentreren of niet zo goed uit je woorden komt. Je raakt sneller geïrriteerd, je bent een stuk ongeduldiger dan normaal en je huilt sneller.
Ben je al een tijdje overprikkeld, dan produceert je lichaam stresshormonen. Dit kan zorgen voor ernstige klachten als slaapproblemen, vermoeidheid, maag-, en darmklachten, overspannenheid en soms zelfs hartklachten.
Niet meer naar buiten durven door overprikkeling
Ben je bang dat de prikkels je teveel worden en durf je daarom niet meer zo goed buiten je vertrouwde omgeving te komen? Dit kan ervoor zorgen dat je je eenzaam gaat voelen. Je vermijdt liever feestjes of andere plaatsen waar veel mensen zijn, zoals het winkelcentrum. In plaats daarvan ga je liever ergens naartoe waar weinig prikkels zijn of je blijft gewoon thuis.
Ben je eenmaal overprikkeld, dan kan dit nog enige tijd doorwerken. Het kan zijn dat je je ziek moet melden van je werk, wat je een onplezierig gevoel geeft. Toch is het goed om naar je eigen lichaam te luisteren, ook als je onbegrip ervaart vanuit je omgeving.
Wat moet je doen als je overprikkeld bent?
Als je hoogsensitief bent of net uit een burn-out komt, dan komen prikkels harder binnen en beleef je ze intenser. Er komen allerlei prikkels tegelijkertijd binnen en je kunt de prikkels niet zo goed filteren; dit zorgt ervoor dat je sneller overprikkeld raakt. Heb je last van een acute overprikkeling?
Zoek dan een rustige omgeving op waar weinig prikkels zijn. Luister goed naar je lichaam, neem de tijd die je nodig hebt. Doe iets waar je plezier aan beleeft en waar je energie van krijgt.
Heb je last van chronische overprikkeling? Dan is alleen het nemen van rust niet voldoende.
Gerelateerde blogs
Misschien kan ik je met deze blogs ook helpen:
