Onder druk presteren als HSP’er, waarom is dat zo lastig? Sommige mensen werken juist graag onder druk, het haalt het beste uit ze naar boven. Andere mensen klappen juist dicht. Vooral mensen die hoogsensitief zijn vinden het vaak lastig om onder druk te presteren.
Natuurlijk is het helemaal niet erg als je last hebt van zenuwen en stress voordat je moet presteren, dit zorgt er namelijk alleen maar voor dat je lichaam zich klaarmaakt voor de best mogelijke prestatie. Maar wat kun je doen als je zoveel stress ervaart dat je dichtklapt en er helemaal niets meer uit je komt? In dit blog vertel ik je er meer over.
Hoe komt het dat HSP’ers niet goed kunnen presteren onder druk?
Als HSP’er ben je gevoeliger voor prikkels en neem je meer details waar dan anderen. Dit betekent dat je niet alleen de taak zelf voelt, maar ook alles eromheen—zoals verwachtingen, mogelijke kritiek en de energie van mensen om je heen. Dit kan overweldigend zijn, vooral als er druk op je ligt om te presteren.
Druk roept vaak spanning en onzekerheid op, omdat je zo gefocust bent op het goed willen doen dat je jezelf blokkeert. Je denkt misschien te veel na over wat er mis kan gaan of wat anderen van je vinden, in plaats van te vertrouwen op wat je kunt. Bovendien verwerk je emoties en prikkels dieper, waardoor de impact van die druk veel groter is dan bij iemand die minder gevoelig is.
Dit maakt het lastig om in stressvolle situaties het beste uit jezelf te halen. Je hebt uitdaging nodig om te groeien, maar zodra er te veel druk ontstaat, kan dat ervoor zorgen dat je vastloopt of minder goed functioneert.
Hoe merk je dat je onder druk staat?
Als je onder druk staat kun je dit merken aan:
- Fysieke spanning
Je lichaam reageert vaak als eerste. Je kunt last krijgen van een verhoogde hartslag, gespannen spieren (vooral in je nek, schouders of kaken), hoofdpijn of een knoop in je maag. Soms voelt het alsof je ademhaling oppervlakkiger wordt. - Overprikkeling
Je merkt dat geluiden, geuren, licht of andere prikkels om je heen sneller irritant of overweldigend worden. Alles lijkt “te veel” en je hebt moeite om je af te sluiten van je omgeving. - Moeite met focussen
Onder druk kun je je chaotisch voelen. Gedachten schieten alle kanten op, je raakt snel afgeleid of je kunt je maar moeilijk concentreren op wat je moet doen. - Emotionele reacties
Je voelt je sneller geïrriteerd, verdrietig of angstig. Je kunt ook piekeren over wat er mis kan gaan of twijfelen aan jezelf, zelfs als je goed voorbereid bent. - Perfectionisme of uitstelgedrag
Je merkt dat je veel energie steekt in alles perfect willen doen, zelfs bij kleine taken. Of juist het tegenovergestelde: je stelt dingen uit, omdat het allemaal te veel lijkt. - Je gaat juist fouten maken
Als iemand je op de vingers kijkt, voelt het bijna alsof je verlamd raakt. Er komt je niets uit handen of je maakt juist fouten die je anders niet zou maken.
Tips om beter met druk om te kunnen gaan
Ben jij hoogsensitief en heb je moeite met het presteren onder druk? Onderstaande tips kunnen je helpen.
Hoe werk jij het beste?
Als je weet dat onder druk werken voor jou niet goed werkt, kun je hier actie op ondernemen. Je kunt meer tijd nemen om je werk goed in te plannen bijvoorbeeld. Maar het heeft ook te maken met het aangeven van grenzen. Voor veel HSP’ers geldt dat ze beter werken als ze niet op de vingers gekeken worden. Dus je kunt ook ruimte vragen om je werk af te ronden.
Zorg voor een goede voorbereiding
Druk voelt vaak erger als je je niet goed voorbereid voelt. Neem de tijd om je taken te plannen, zodat je meer controle hebt over de situatie. Bijvoorbeeld: maak een to-do-lijst of oefen een presentatie vooraf.
Blijf taakgericht
Probeer in het moment te blijven. Richt je op informatie die ertoe doet. Geef alleen maar energie aan datgene waar je zelf invloed op hebt. Door je werk op te delen in kleine taken, raak je niet overweldigd door het grote geheel.
Adem in, adem uit
Een rustige ademhaling zorgt ervoor dat je mentaal en fysiek scherp blijft. Moet je een presentatie geven waar je erg zenuwachtig voor bent? Dan kan het helpen om ademhalingsoefeningen te doen. Haal tien keer rustig adem. Adem in door je neus en probeer zo lang mogelijk uit te ademen.
Merk hoe de lucht door je neus naar binnen stroomt en door je neus of mond weer naar buiten gaat. Hoe vaker je dit doet, hoe sneller je stress en onrust kunt vervangen door focus.
Conclusie
HSP’ers vinden het moeilijk om onder druk te presteren, omdat ze alles veel intenser ervaren dan ‘normale’ mensen. Als een hoogsensitief persoon onder druk komt te staan, dan gaan ze vaak in de weerstand.
Dit komt doordat hun vrijheid om te kiezen ingeperkt wordt. Door dicht bij jezelf te blijven en een plan van aanpak te maken voor hetgeen je wilt bereiken, lukt het vaak beter om rustiger te blijven onder druk.
